carita wayang

 CARITA WAYANG

·         Carita wayang nyaéta carita anu sok dilalakonkeun dina pagelaran wayang anu dipaénkeun ku dalang.
·         Carita wayang kaasup kana karya sastra wangun prosa.
·         Wayang nyaéta sarupa jejelemaan anu dijieun tina kulit atawa kai, nu diibaratkeun tokoh nu dilalakonkeun dina carita wayang.
·         Carita wayang téh asalna ti India. Anu nyoko kana babon (sumber) kitab Mahabarata jeung Ramayana.
·         Carita Mahabarata dianggit/ditulis ku Wiyasa. Dina carita Mahabarata nu nyekel kaadilan téh Pandawa, sedengkeun anu murka nyaéta Kurawa.
·         Carita Ramayana dianggit ku Walmiki. Dina carita Ramayana nu nyekel kaadilanna Batara Rama, sedengkeun anu murkana Prabu Rahwana atawa Dasamuka.
·         Ngawayang hartina magelarkeun atawa ngalalakonkeun carita wayang sarta dipirig/ diiringi ku gamelan.
·         Dina carita wayang aya istilah kakawén, murwa, nyandra, suluk, garap, jeung antawacana:
-          Kakawén  asalna tina kecap kakawian nyaéta lagu dina basa Kawi nu sok dihaleuangkeun ku dalang.
-          Murwa nyaéta dalang ngamimitian ngawayang.
-          Nyandra nyaéta nataan wayang nu keur dipaénkeun.
-          Garap nyaéta cara ngigel atawa merangkeun wayang.
-          Antawacana nyaéta caritaan dalang.
-          Suluk nyaéta ngagambarkeun hiji hal ku cara dihaleuangkeun/ dinyanyikeun  ku dalang.
.       Wangenan
Carita wayang nyaeta carita anu sok dilakonkeun dina pagelaran wayang, carita wayang oge kana karya sastra wangun prosa.
2.       Unsur-unsur Carita Wayang
Intrinsik:
-          Tema atawa jejer carita nyaeta gagasan pokok anu jadi dadasar pikeun pangarang dina nyususn carita
-          Galur atawa plot mangrupakeun runtuyan kajadian nu miboga hubungan sabab akibat
-          Latar atawa setting mangrupakeun tempat, waktu jeung kaayaan kajadian dina eta carita
-          Panokohan nyaeta cara pangarang dina ngagambarkeun jeung ngembangkeun watak tokoh-tokoh dina cerita
Ekstrinsik:
-          Nilai budaya, pelajaran, agama anu dianut, kondisi politik jeung kondisi sosial

3.       Unsur-unsur Pagelaran Wayang
-          Murwa, mangrupakeun suluk bubuka pegelaran anu dilagukeun ku ki dalang dina mimiti caritana
-          Nyandra, hartina pedaran carita anu mangrupa janturan jeung pacopan, janturan mangrupa basa prosa dalang pikeun nyaritakeun hiji jejer adegan
-          Antawacana, nyaeta caturan wayang dina adegan, sarua jiga dialog pedah diucapkeun ku ki dalang sorangan
-          Rumpaka, mangrupa kakawih anu biasa dihaleungkeun ku juru kawih jeung ku alok, aya oge rumpaka dalang nyaeta kakawih anu dipake ku ki dalang dina bodoran
-          Sora, mangrupa aukan, aduhan, lalaran oge onomatopia, sora dina pagelaran carita wayang leuwih rame kulantaran dipiring ku gamelan
-          Carita, nyaeta gambaran dina keseluruhan carita
4.       Jenis carita wayang
-          Mahabrata jeung Ramayana
5.       Perbedaan Carita Wayang India Jeung Indonesia
India: caritana asli (turun temurun), nepikeun ajaran agama hindu, nyaritakeun carita dewa2 hindu
Indonesia: isi caritana nyaeta syiar, tokoh2 wayangna gambaran tina rukun islam, diubah ku walisongo, wayangna mangrupa wayang golek
6.       Ciri-ciri Carita Wayang Golek
-          Diperagakeun ku wayang golek
-          Dialog jeung monolog na dilakukeun ku ki dalang
-          Aya unsur bodoranna
-          Dipiring ku sora gamelan
7.       Judul-judul Wayang Golek Alm. Sunandar Sunarya
-          Kumbakarna gugur
-          Kresna murka
-          Cepot kembar
-          Bayusuta pawana
-          Trijaya sakti
-          Dawala jadi raja
-          Jabang tutuka
-          Semar gugat
-          Wahyu sutraningrat
-          Cepot cawokah
-          Arimbi ngedeng ratu
-          Arjuna putra
-          Bima murka
-          Cepot da’wah
-          Amar sakti
-          Budak buncir
-          Rama bergawa mukswa
-          Sobali pejah
-          Dorna gugur
-          Sang hyang danar wilis
-          Sang hyang dewa brata
-          Pancawala lahir
-          Sang hyang tunggal wibawa
-          Kitab sastra jendra rahayu
-          Dewi nila ningram
-          Lalakon pandawa lima
8.       Conto Tokoh-tokoh Wayang
-          Mahabrata  : Yudistira, Bima, Arjuna, Nakula, Sadewa, Duryodhana, Desharata, Pandu, Gatot Kaca, Eyang Dorna
-          Ramayana   : Rama, Sinta, Hanoman

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

TRADISI ADAT SUNDA

Image
      TRADISI SUNDA  Tradisi Sunda nyaeta kabiasaan nu geus biasa atawa lumrah sarta maneuh nu dilakukeun ku masarakat anu aya di wewengkon Sunda. Tradisi Sunda oge sarua hartina jeung adat istiadat Sunda. Kecap adat asalna tina kecap anu aya dina basa Arab nyaeta "adah", anu hartina kira-kira sarua jeung kabiasaan atawa cara. Kabiasaan atawa tradisi anu geus lumrah atawa biasa sarta maneuh anu dilakukeun ku masarakat di hiji wewengkon, saperti wewengkon Sunda, bisa kapangaruhan oge ku kabiasaan atawa tradisi ti luar. Saperti tradisi Sunda oge geus kapangaruhan, saperti ku tradisi Jawa atawa tradisi daerah nagara lianna, saperti Arab. ADAT DAN TRADISI BUDAYA SUNDA 1. NGALAMAR Prah di mana-mana, atawa biasa kapanggih.  Kaasup di luar nagri.  Samèmèh lalaki jeung awèwè resmi dikawinkeun, sok dimimitian heula ku acara ngalamar.  Ngan carana anu teu sarua atawa bèda-bèda tèh.  Cara ngalamar urang Amèrika, pasti bèda jeung urang Indonèsia.  Nya kitu deui antara urang Jawa Tengah a
Read more

BASA SUNDA - DONGENG KLS XII

Wangenan ' Dongéng  nyaéta carita anu teu asup akal jeung teu kajadian, biasana osok nyaritakeun kajadian-kajadian jaman baheula.   Numutkeun  kamus  dongéng téh  babad  meunang ngaréka, babad karangan anu henteu kajadian saenyana anu mohal nétélakeun yén dongéng mangrupa carita rékaan anu méré kesan pamohalan tur ukuranana parondok Dongéng mimiti gelar dina wangun lisan, sumebar ti hiji jalma ka jalma liana, tur teu kapanggih saha nu ngarangna Lantaran sumebar dina wangun lisan, téks dongéng babari robah atawa leungit. Robahna téks téh alatan aya anu dihaja jeung teu di haja. Papasingan Dongéng Dumasar kana eusina dongéng dibagi jadi tujuh nyaéta : Dongéng sasatoan (Fabél) Dongéng Fabél nyaéta dongéng atawa carita rékaan anu eusina ngajarkeun moral atawa atikan budi, ku kituna carita téh ngagambarkeun pasipatan, waték, jeung budi manusa. Ilaharna dongéng sato (Fabél) nyaritakeun sasatoan anu paripolahna dicaritakeun kawas manusa upama baé bisaeun nyarita ogé n
Read more

resensi buku

  KOMPETENSI DASAR Menganalisis isi, struktur dan aspek kebahasaan teks resensi ( buku, film, music, pertunjukan ) Menulis Resensi ( buku, film, music, pertunjukan ) dengan meperhatikan struktur dan kaidah kebahasaan. 3  TUJUAN PEMBELAJARAN Siswa diharapkan dapat menjelaskan isi, struktur, dan unsur kebahasaan teks resensi (buku, film, musik, atau pertunjukan), serta dapat menulis resensi dengan memperhatikan struktur dan kaidah kebahasaan. 4  MATERI Résénsi asalna tina basa Walanda nyaeta resentie, atawa serapan tina basa latin recensio, recensere, jeung revidere nu hartina nepikeun ( nyaritakeun ) deui. Nuduhkeun kagiatan ngajen atawa meunteun hiji karya. Jadi résénsi téh mangrupa tulisan anu eusina ngajén atawa mere tinimbangan ngeunaan hade gorengna kualitas hiji karya. 5  RÉSÉNSI KARYA ( BUKU, PILEM ) MIBANDA TUJUAN NU TANGTU, DIANTARANA WAÉ : Mikaweruh kahéngkéran jeung ka unggulan buku atawa pilem nu di résénsi; Maparin gambaran ka pamaca atawa kanu rék lalajo ngeunaan hiji buku
Read more